het Duits expressionisme

Kunst vormt de brug met de wereld van de geest, zei Franz Marc. Als geen ander zouden de Duitse Expressionisten van hun discipline een transcendente onderneming maken. Waar de impressionisten hun kunst baseerden op de optisch waarneembare werkelijkheid, gingen de expressionisten het gevoelsleven centraal plaatsen. De uitingen van “deze wereld van de geest” waren uiterst divers. De natuurmystiek van Marc, de spiritualiteit van Kandinsky of gefrustreerde portretten van Schiele: het zijn allemaal uitdrukkingen van de diepste essentie van het menselijk wezen. Uiteraard zullen auteurs als Nietzsche en Freud ons bij deze reeks goed van pas komen. We starten met een korte inleiding op de kunst van de Duitse romantiek, en belichten de symbolistische voorlopers van het expressionisme, met name James Ensor, Edvard Munch en Gustav Klimt. De eersten die de ingeslagen weg van Munch en Ensor volgen, zijn de Noord-Duitse expressionisten, met als voornaamste figuur Emil Nolde. Hij maakte ook kort deel uit van de het Dresdense (nadien Berlijnse) kunstenaarscollectief Die Brücke. We volgen de evolutie van Pechstein, Heckel, Kirchner en de anderen van expressionistische natuurschilders tot psychotische stadsschilders. De voornaamste groep onder de Duitse expressionisten bevindt zich te München. Daar werken de leden van Der Blaue Reiter aan een meer tijdloos project. We hebben het over Kandinsky, Münter, Marc en Jawlensky als schilders van de innerlijke natuurmystiek. Hier ontstaan ook de eerste abstracte kunstwerken in Duitsland. De laatste lessen blijven voorbehouden voor de zwaar psychologiserende werken van de Oostenrijkse expressionisten Oskar Kokoschka en Egon Schiele.

Tip: zie ook de uitstap Rotterdam 5 oktober 2013 Docent:  David Vergauwen